SMART Business 1/2024 | Page 58

MOJA FIRMA
Optymalna struktura kapitału
Mając do wyboru kapitał własny i kapitał obcy , można zadać pytanie , w jakich proporcjach powinny one finansować przedsiębiorstwo ? Jaka będzie optymalna struktura tych kapitałów ?
Przyjmijmy za punkt wyjścia 100 % kapitału własnego w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa ( 0 % kapitału obcego ). Możemy postawić pytanie , do jakiego stopnia jesteśmy w stanie go zastąpić kapitałem obcym , aby uzyskać optymalną strukturę . Do jakiego momentu zastępowanie kapitału własnego kapitałem obcym będzie korzystne ? Jeżeli jako kryterium oceny posłużymy się wartością przedsiębiorstwa , to w którym momencie wartość ta będzie maksymalna ?
Pożyczony kapitał zmniejsza podstawę opodatkowania , czyli stanowi tarczę podatkową korzystną dla przedsiębiorstwa . Jednak wraz ze wzrostem zadłużenia koszt ten pochłania coraz więcej przychodu i pomniejsza zyski . Powiększa też ryzyko niezdolności do ponoszenia tego kosztu i wypłacalności firmy .
Wraz z wyższym ryzykiem działalności oczekiwana stopa zwrotu z kapitału własnego wzrasta . Rośnie też koszt kapitału obcego . Pożyczkodawcy żądają coraz wyższego oprocentowania . Oczekiwania wyższych stóp zwrotu przekładają się na wzrost średniego ważonego kosztu kapitału . Zgodnie z tą logiką przyrost wartości przedsiębiorstwa z tytułu dodatkowych korzyści podatkowych zostanie pochłonięty , a może być nawet przekroczony przez spadek wartości firmy z tytułu wzrostu ryzyka dla udziałowców i kredytodawców .
Zgodne z przyjętymi założeniami ustali się poziom zadłużenia , przy którym średni ważony koszt kapitału ( WACC ) przyjmie minimalną wartość , a jednocześnie maksymalna będzie wartość firmy . Jest to punkt , w którym otrzymamy optymalną strukturę kapitału .
Wykres numer 1 prezentuje wzajemne kształtowanie się kosztu kapitału własnego , kapitału obcego ( długu ) i średniego ważonego kosztu kapitału ( WACC ) w zależności od stosunku długu do kapitału własnego ( D / KW ). Wiele badań wskazuje , że średni ważony koszt kapitału osiąga swoje minimum przy stosunku długu do kapitału własnego w granicach 25 – 45 %, co odpowiada udziałowi długu w granicach 20 – 30 % sumy pasywów . Dla takiego udziału największa będzie też wartość przedsiębiorstwa .
W praktyce dokładne oszacowanie korzyści i kosztów związanych z utrzymaniem optymalnej struktury kapitału w danym przedsiębiorstwie jest bardzo trudne . W szczególności , jeśli chcielibyśmy uwzględnić dodatkowe koszty , np . pośrednie koszty bankructwa firmy .
Podsumowanie
Dla zarządów małych i średnich przedsiębiorstw wpływ różnych źródeł finansowania na wartość przedsiębiorstwa jest trudno zauważalny . Z kilku czynników wpływających na wartość przedsiębiorstwa na pierwszy plan wybijają się inne niż struktura kapitałów . Stąd do źródeł finansowania i optymalizacji struktury nie jest przywiązywana zbyt duża waga .
Takie podejście można uznać za racjonalne i wystarczające przy założeniu , że wysokość zadłużenia nie odchyla się nadmiernie od bezpiecznego poziomu . Za całkowicie bezpieczny poziom uznać należy sytuację , kiedy do finansowania wykorzystywany jest wyłącznie kapitał własny .
58 # 1 kwiecień 2024