PROGNOZA
Podatek katastralny – rozumiany jako podatek od wartości rynkowej nieruchomości – od lat powraca w polskiej debacie publicznej niczym prawno-polityczna „ bomba”. W ostatnim czasie dyskusja o jego ewentualnym wprowadzeniu nabrała intensywności za sprawą rekomendacji międzynarodowych instytucji oraz sporów politycznych toczących się w różnych mediach.
Niniejszy artykuł podsumowuje stanowisko przedstawicieli partii i ekspertów, a zarazem dokonuje pogłębionej analizy podatku katastralnego w Polsce. Omówione zostaną aktualne regulacje krajowe, plany rządu i propozycje polityczne, potencjalne skutki gospodarcze oraz społeczno-prawne konsekwencje wprowadzenia takiego podatku. Analiza uwzględnia również argumenty za i przeciw katastrze oraz odniesienia do praktyk międzynarodowych w celu zachowania najwyższych standardów rzetelności prawniczej.
Obecny stan prawny opodatkowania nieruchomości w Polsce
W obowiązującym stanie prawnym Polska nie posiada klasycznego podatku katastralnego od wartości nieruchomości. Obowiązuje natomiast podatek od nieruchomości o charakterze kwotowym( ryczałtowym), naliczany od powierzchni posiadanych budynków i gruntów na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wysokość stawek jest limitowana ustawowo i corocznie aktualizowana przez Ministra Finansów – przykładowo maksymalna stawka dla budynków mieszkalnych wynosi obecnie ok. 1,15 zł za 1 m ² rocznie, zaś dla budynków związanych z działalnością gospodarczą ok. 33,10 zł za 1 m ².
Oznacza to, że właściciel 60-metrowego mieszkania płaci obecnie zaledwie kilkadziesiąt złotych rocznie podatku od nieruchomości. Podatek ten nie uwzględnia jednak wartości rynkowej lokalu – właściciel skromnego mieszkania w małej miejscowości o powierzchni 60 m ² zapłaci nominalnie tyle samo, co posiadacz luksusowego 60-metrowego apartamentu w centrum Warszawy, mimo drastycznej różnicy wartości obu nieruchomości. Taki system – odziedziczony po poprzednim ustroju – jest de facto reliktem, który nie przystaje do standardów większości państw rozwiniętych. W ocenie wielu ekspertów obecna formuła opodatkowania nieruchomości jest mało efektywna fiskalnie oraz nie odpowiada zasadzie sprawiedliwości podatkowej, gdyż nie odzwierciedla ani rzeczywistej wartości majątku, ani zdolności płatniczej podatników. OECD w swoim najnowszym raporcie dotyczącym Polski wprost stwierdza, że „ obecny system [ podatku od nieruchomości ] jest słabym wskaźnikiem zamożności i zdolności płatniczej podatników, ponieważ nie uwzględnia […] cech nieruchomości i jej lokalizacji” – kluczowych dla jej wartości.
Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest bardzo niski poziom dochodów z podatków majątkowych w Polsce na tle innych krajów. Udział wpływów z podatku od nieruchomości w PKB należy do najniższych
smart-magazine. pl
89