GOSPODARKA I FINANSE
Ekspansja przemysłu obronnego UE koncentrowała się dotychczas na krótkoterminowych potrzebach pola walki: amunicji, dronach i systemach lądowych.
z programu Next Generation EU( NGEU) na wsparcie projektów podwójnego zastosowania i związanych z obronnością poprzez ukierunkowane pożyczki – szczególnie dla państw o ograniczonych możliwościach fiskalnych.
Polska przedstawiła model, który przenosi 6 mld EUR z wydatków ekologicznych na wydatki obronne podwójnego zastosowania za pośrednictwem banku rozwoju, omijając terminy wypłat NGEU. Podobne modele można powielać za pomocą instytucji krajowych, takich jak niemiecki KfW, francuski CDC lub włoski Cassa Depositi e Prestiti. Na poziomie UE proponowany plan ReArm Europe – potencjalnie finansowany poprzez wspólne pożyczki SAFE( Platforma Strategicznych Technologii dla Europy) – mógłby zmobilizować do 150 mld EUR. Luźniejsze zasady dotyczące zadłużenia pomogłyby Włochom, Hiszpanii i innym nadwyrężonym budżetom wziąć udział w tym przedsięwzięciu. Teoretycznie UE mogłaby wspólnie zmobilizować do 800 mld EUR. Jednak, jak zawsze, wdrożenie będzie zależało bardziej od woli politycznej poszczególnych krajów
niż od zestawu narzędzi Brukseli, podczas gdy ostatecznym wyzwaniem jest przekonanie rynków do zakupu dodatkowego długu bez żądania znacznie wyższych stóp procentowych, a tym samym uniknięcie fiskalnego ciosu zwrotnego.
Wydatki na obronę nie są jednorazowym bodźcem; oznaczają one strukturalny wzrost nakładów. Roczny wzrost budżetu obronnego o 1 – 2 punkty procentowe PKB spowodowałby mechaniczny wzrost wskaźników zadłużenia o co najmniej 10 – 20 punktów procentowych w ciągu dekady, jeśli byłby finansowany długiem. W przeciwieństwie do jednorazowych pakietów stymulacyjnych kraj nie może przerosnąć strukturalnego wzrostu wskaźnika deficytu.
Nawet gdyby mnożnik fiskalny wydatków na obronę był większy niż jeden, wynikający z tego wyższy poziom PKB, po prostu zwiększyłby wydatki jako udział w PKB. Spready obligacji skarbowych, które zmniejszyły się w ostatnich latach dzięki bardziej ścisłemu zarządzaniu fiskalnemu, niemal na pewno uległyby rozszerzeniu.
26 # 3 lipiec 2025