INWESTOWANIE
Ludzie połączeni w grupę czasami wzajemnie wzmacniają swoje przekonanie, że jakiś niepoprawny pogląd jest jednak poprawny. Z pewnością przykładami patologicznych zachowań stadnych są zdecydowanie zbyt optymistyczne prognozy potencjału zysków spółek internetowych oraz niewłaściwe wyceny tychże spółek z początku 2000 roku.
społecznej, brała również udział w demonstracjach przeciwko broni atomowej.
Następnie uczestnicy badania mieli ocenić względne prawdopodobieństwo, że osiem różnych stwierdzeń na temat Lindy jest prawdziwe. Dwa z nich brzmiały: „ Linda pracuje w okienku w banku” oraz „ Linda pracuje w okienku w banku i aktywnie działa w ruchu feministycznym”. Zdaniem 85 procent uczestników badania jest bardziej prawdopodobne, że Linda pracuje w banku i jest feministką, niż że tylko pracuje w banku. Taki rezultat stanowi jednak naruszenie fundamentalnego aksjomatu rachunku prawdopodobieństwa( nazywanego monotonicznością prawdopodobieństwa): prawdopodobieństwo, że coś należy jednocześnie do kategorii A i kategorii B, jest mniejsze lub równe prawdopodobieństwu, że to coś należy tylko do kategorii A. Najwyraźniej niewielu uczestników tamtego badania uczyło się rachunku prawdopodobieństwa.
Na podstawie charakterystyki Lindy można wnioskować, że była feministką, więc opis „ pracownica banku i feministka” wydaje się bardziej naturalny, a zatem bardziej reprezentatywny dla Lindy niż opis „ pracownica banku”. Ten eksperyment powtarzano wielokrotnie na grupach laików i bardziej wykształconych uczestników( w tym takich, którzy uczyli się rachunku prawdopodobieństwa, choć nie byli specjalistami w tej dziedzinie).
Kahneman i Tversky na określenie tych wniosków ukuli termin „ heurystyka reprezentatywności”. Jej oddziaływanie skutkuje kolejnymi błędami poznawczymi, na przykład zbyt rzadkim posługiwaniem się prawdopodobieństwem bazowym. Jedna z kardynalnych reguł rachunku prawdopodobieństwa( twierdzenie Bayesa) mówi, że w naszej ocenie prawdopodobieństwa przynależności czegoś do danej grupy powinniśmy połączyć „ reprezentatywność” z prawdopodobieństwem bazowym( czyli odsetkiem populacji należącym do poszczególnych grup). W języku potocznym oznacza to, że gdy zobaczymy kogoś wyglądającego nam na przestępcę( kogoś, kto zdaje się reprezentować nasz stereotyp kryminalisty), w ocenie prawdopodobieństwa, że ta osoba faktycznie jest przestępcą,
40 # 1 marzec 2025