SMART Business 2/2025 | Page 92

INWESTYCJE
MOJA FIRMA pracujących Polaków – albo po stronie funduszy spekulacyjnych i rentierów”.
Podsumowując, oficjalna linia rządu( Ministerstwa Finansów) jest obecnie negatywna wobec podatku katastralnego – nie trwają prace nad jego wdrożeniem, a kluczowi ministrowie deklarują, że „ nie planujemy wprowadzenia takiego podatku”. Niemniej jednak koalicjant rządowy( Lewica) oraz część opinii publicznej podnoszą tę kwestię i nie wykluczają dyskusji nad rozwiązaniami pośrednimi( np. katastr od trzeciej nieruchomości, po uprzednim stworzeniu bazy katastralnej). W tle pozostają silne głosy ekspertów zewnętrznych wskazujące, że prędzej czy później Polska może zostać zmuszona okolicznościami do reformy opodatkowania majątku.
Argumenty za wprowadzeniem podatku katastralnego
Zasada sprawiedliwości podatkowej Zwolennicy wprowadzenia podatku katastralnego wysuwają szereg argumentów natury ekonomicznej, społecznej i fiskalnej. Kluczowym argumentem jest zasada sprawiedliwości podatkowej i efektywności systemu. Obecny podatek od nieruchomości, oparty wyłącznie na metrażu, nie uwzględnia realnej wartości majątku podatnika, przez co osoba mieszkająca w niewielkim lokalu o niskiej wartości względnej płaci w praktyce taką samą kwotę jak właściciel drogiej nieruchomości o identycznej powierzchni. OECD ocenia, że system ten nie oddaje rzeczywistej zdolności płatniczej właścicieli nieruchomości i jest słabym miernikiem ich zamożności. Podatek katastralny – poprzez powiązanie wysokości daniny z wartością rynkową – miałby uczynić system bardziej progresywnym, obciążając bardziej tych, których nieruchomości przedstawiają większy majątek, a mniej – posiadaczy skromniejszych dóbr. Innymi słowy, ciężar opodatkowania zostałby przesunięty na bardziej majętnych właścicieli, co w opinii zwolenników odpowiada konstytucyjnej zasadzie sprawiedliwości społecznej i podatkowej( art. 2 i art. 84 Konstytucji RP interpretowane w duchu równości ponoszenia ciężarów publicznych).
Zrównoważenie rynku mieszkaniowego i przeciwdziałanie spekulacji Kolejnym istotnym argumentem za jest kwestia zrównoważenia rynku mieszkaniowego i przeciwdziałania spekulacji. Od lat obserwuje się w Polsce zjawisko hurtowego wykupywania mieszkań pod wynajem lub lokatę kapitału, co zdaniem działaczy społecznych winduje ceny nieruchomości i czynsze, utrudniając młodym ludziom nabycie pierwszego lokum. Jan Śpiewak, znany aktywista miejski, wskazuje, że „ kupowanie kolejnych mieszkań [ przez inwestorów ] jest moralnie dwuznaczne, a dla gospodarki rujnujące”, postulując wyższe opodatkowanie tego rodzaju kapitału. Według Śpiewaka i jemu podobnych działaczy, zyski z posiadania wielu mieszkań rosną szybciej niż zyski z pracy, stąd podatki od nieruchomości i kapitału powinny być proporcjonalnie wyższe niż podatki od pracy.
Podatek katastralny – zwłaszcza w formie progresywnej( np. rosnącej stawki przy kolejnych posiadanych lokalach) – miałby zniechęcić do traktowania mieszkań wyłącznie jako inwestycji kapitałowej. Wprowadzenie takiej daniny mogłoby skłonić posiadaczy pustych lub rzadko wykorzystywanych mieszkań
92
# 2 maj 2025