SMART Business 3/2025 | Page 112

INWESTOWANIE
Krytycy podnoszą, że Polska nie jest przygotowana infrastrukturalnie ani instytucjonalnie do wprowadzenia katastru. Brak jednolitego, sprawnego systemu informacji o nieruchomościach( katastru) został odnotowany przez wielu ekspertów( zarówno zwolenników, jak i przeciwników podatku) jako poważna przeszkoda.
najmu i ogólnej inflacji mieszkaniowej. Oponenci wskazują, że właściciele wielu mieszkań – zwłaszcza ci, którzy traktują je jako inwestycje na wynajem – będą starali się przerzucić ciężar nowego podatku na najemców, podnosząc czynsze. W rezultacie nie tylko posiadacze mieszkań odczują skutki katastru, ale również miliony osób wynajmujących mieszkania mogą zostać dotknięte podwyżkami opłat.
Mechanizm ten zależy od kondycji rynku( tj. elastyczności popytu i podaży najmu) – zwolennicy katastru twierdzą, że konkurencja na rynku wynajmu może ograniczyć możliwość przerzucenia kosztów w całości, jednak przeciwnicy obawiają się, że w praktyce czynsze poszybowałyby w górę, pogarszając i tak trudną sytuację lokatorów. Co więcej, efekt kaskadowy podatku od nieruchomości mógłby zwiększyć presję płacową( najmujący mieszkania pracownicy domagaliby się wyższych wynagrodzeń rekompensujących droższy najem), co z kolei napędzałoby inflację. W okresie wysokiej inflacji i kryzysu kosztów życia dodatkowy podatek mógłby stać się iskrą podsycającą niezadowolenie społeczne.
Wielokrotnie w analizach zwracałem uwagę, że wprowadzanie katastru w sposób nieprzemyślany grozi poważnymi konsekwencjami społecznymi, podkreślając potrzebę rozważenia wszystkich mechanizmów osłonowych, jeśli w ogóle miano by się na taki krok zdecydować. Jego zdaniem państwo musiałoby zagwarantować, że np. osoby najuboższe czy seniorzy będą chronieni przed utratą dachu nad głową z powodu niemożności opłacenia podatku – inaczej rodziłoby to wątpliwości z punktu widzenia zasady proporcjonalności opodatkowania i poszanowania praw majątkowych obywateli( art. 64 Konstytucji przewiduje ochronę własności, która choć nie absolutna, wymaga, by ograniczenia – jak podatki – były proporcjonalne i uzasadnione istotnym interesem publicznym).
Brak zaplecza infrastrukturalno--instytucjonalnego Bardzo istotnym blokiem argumentów przeciw są również kwestie prawno-ustrojowe i administracyjne. Krytycy podnoszą, że Polska nie jest przygotowana infrastrukturalnie ani instytucjonalnie do wprowadzenia
112 # 3 lipiec 2025