pod uwagę zasadę ochrony praw nabytych oraz interesy obywateli, którzy podjęli życiowe decyzje finansowe w zaufaniu do stabilności systemu podatkowego. Gwałtowna zmiana tej stabilności mogłaby zostać odebrana jako naruszenie zasady zaufania do państwa i prawa( wynikającej z klauzuli demokratycznego państwa prawnego – art. 2 Konstytucji). Innymi słowy, argumentuje się, że państwo polskie przez dekady niejako implicite gwarantowało brak katastru, a więc wprowadzenie go wymagałoby bardzo ostrożnego wyważenia i stopniowego wdrożenia, aby nie podważyć legitymacji władzy w oczach obywateli.
Potencjalne skutki gospodarcze i społeczne wprowadzenia podatku katastralnego
Analizując powyższe argumenty, należy pokusić się o ocenę możliwych skutków wprowadzenia podatku katastralnego – zarówno pozytywnych, jak i negatywnych – dla gospodarki, rynku nieruchomości oraz obywateli. Wiele zależy od konkretnego kształtu takiego podatku( stawka, progi, wyłączenia) oraz sposobu jego wdrożenia( nagłe czy stopniowe). Poniżej zarysowano kluczowe przewidywane konsekwencje, przy założeniu hipotetycznego modelu podatku katastralnego zbliżonego do rekomendowanego przez OECD( umiarkowana stawka, powiązana z wartością, ewentualnie progresywna).
Wpływ podatku katastralnego na rynek nieruchomości Wpływ na rynek nieruchomości może być znaczący. Wprowadzenie rocznego obciążenia wartości nieruchomości prawdopodobnie obniżyłoby ceny rynkowe mieszkań i domów – inwestorzy, kalkulując dochodowość najmu czy wzrost wartości, odjęliby od oczekiwanych zysków stały koszt podatkowy, co zmniejszyłoby atrakcyjność zakupu kolejnych lokali pod inwestycje. Mniejszy popyt inwestycyjny z kolei wywarłby presję spadkową na ceny. Zjawisko to mogłoby być korzystne dla nowych nabywców( młodych rodzin, które dotychczas miały utrudniony dostęp do własnego M), ale równocześnie oznaczałoby spadek wartości majątku obecnych właścicieli.
Dla gospodarki jako całości obniżenie cen nieruchomości mogłoby poprawić mobilność pracowników( łatwiejszy wynajem lub zakup mieszkania w innym mieście) i zmniejszyć bańkę spekulacyjną na rynku mieszkaniowym, jeśli taka istniała. Jednakże gwałtowny spadek cen byłby niepożądany z punktu widzenia stabilności sektora finansowego – banki udzielające kredytów hipotecznych odczułyby spadek wartości zabezpieczeń( hipotek), co mogłoby wymagać dodatkowych zabezpieczeń od kredytobiorców lub obniżyć akcję kredytową. Zatem optymalnie zmiana cen powinna być stopniowa.
Na rynku najmu, jak wspomniano, możliwe są dwa przeciwstawne efekty: z jednej strony wzrost podaży mieszkań( właściciele starają się wynająć puste lokale, by zdobyć środki na podatek), co hamuje wzrost czynszów, a z drugiej strony przerzucanie kosztu podatku na najemców, co czynsze podbija. Który z tych efektów przeważy – to wymagałoby szczegółowych analiz ekonomicznych i może być różne w poszczególnych segmentach rynku( np. w dużych miastach o niedoborze mieszkań presja przerzucenia kosztów może być większa, podczas gdy
smart-magazine. pl
115