INWESTOWANIE w mniejszych miastach nadwyżka podaży może wymusić utrzymanie czynszów).
Wpływ podatku katastralnego na gospodarkę Wpływ na gospodarkę i budżet państwa zależałby od wykorzystania dodatkowych dochodów z podatku. Szacuje się, że podatek katastralny mógłby zasilić kasę publiczną kwotami rzędu kilkunastu – kilkudziesięciu miliardów złotych rocznie( przy stawce ok. 1 % i odpowiednich wyłączeniach) – dokładne kwoty zależą od tego, czy objęto by nim np. wszystkie nieruchomości, czy tylko kolejne / ponadstandardowe. Wpływy te mogłyby posłużyć zmniejszeniu deficytu sektora finansów publicznych lub sfinansowaniu konkretnych programów( np. mieszkaniowych). OECD sugeruje, że zastąpienie obecnego podatku od metrażu podatkiem od wartości mogłoby pomóc w zrównoważeniu budżetu i zwiększeniu stabilności dochodów publicznych.
Podatek od nieruchomości cechuje się bowiem stosunkowo stabilnymi wpływami( wahania cen nieruchomości są wolniejsze i mniejsze niż wahania dochodów czy konsumpcji), co może być stabilizatorem budżetu w kryzysach. Z drugiej strony, efekt majątkowy ujemny dla właścicieli( poczucie bycia uboższym z powodu podatku) może skutkować pewnym ograniczeniem konsumpcji prywatnej – zwłaszcza gospodarstwa domowe obciążone nowym podatkiem mogą ciąć inne wydatki. Może to mieć nieco chłodzący wpływ na gospodarkę, choć skala zależy od wysokości podatku. W skrajnym przypadku, gdyby podatek był wysoki i powszechny, mógłby wywołać nawet spadek popytu wewnętrznego i przyczynić się do recesji( taki czarny scenariusz jednak zakłada brak jakichkolwiek działań łagodzących ze strony państwa). Realniej patrząc, umiarkowany kataster miałby raczej efekt neutralny do lekko negatywnego na konsumpcję, przy pozytywnym wpływie na inwestycje publiczne( o ile dochody zostałyby przeznaczone np. na budownictwo społeczne, to mogłoby mieć to wtórnie pobudzający wpływ na gospodarkę, częściowo kompensując ubytek konsumpcji).
Wpływ podatku katastralnego na nastroje społeczne Wpływ społeczny takiej reformy byłby złożony. Niewątpliwie wywołałaby ona silne reakcje polityczne – stałaby się jednym z głównych tematów debaty publicznej, potencjalnie dzieląc społeczeństwo według kryterium posiadania majątku. Może to nasilić napięcia międzypokoleniowe: młodsi( często bez własnego mieszkania) popieraliby reformę, licząc na spadek cen mieszkań, podczas gdy starsi właściciele – obawiający się o swoje domy – byliby jej przeciwni. Rząd decydujący się na wprowadzenie katastru musiałby zatem dysponować silnym mandatem politycznym i umiejętnie zarządzić narracją reformy, aby nie dopuścić do społecznego buntu. W innym razie realne stałoby się np. ogólnopolskie referendum w sprawie cofnięcia podatku lub masowe protesty.
Społecznie pozytywnym skutkiem( w zamyśle zwolenników) byłoby zmniejszenie nierówności majątkowych i poczucia krzywdy wśród tych, którzy dotąd byli wykluczeni z własności mieszkaniowej. Jeśli dzięki podatkowi katastralnemu ceny mieszkań spadłyby lub powstałyby nowe mieszkania z funduszy podatkowych, część młodych rodzin mogłaby zrealizować marzenie o własnym lokum – to długofalowo sprzyja
116 # 3 lipiec 2025