INWESTOWANIE bliżej dolnej granicy( choć tamtejsze podatki lokalne są złożone, obejmują też opłaty za wywóz śmieci itp.), podczas gdy w niektórych kantonach Szwajcarii czy rejonach Włoch może sięgać 2 – 3 %. W Kanadzie i USA typowe stawki wynoszą około 1 % wartości rocznie, z wahaniami zależnie od stanu / miasta. Co ważne, w większości krajów podatek ten naliczany jest raz do roku( choć często dopuszcza się raty), a wartości podlegają okresowej aktualizacji – np. co kilka lat przeprowadza się rewaluację katastralną, aby uwzględnić zmiany cen rynkowych.
Doświadczenia innych państw pokazują również, że systemy katastralne często przewidują ulgi i mechanizmy łagodzące. Przykładowo wiele jurysdykcji ma niższe stawki podatku dla nieruchomości zamieszkanych przez właściciela( owner-occupied) w porównaniu do nieruchomości inwestycyjnych. Spotykane są ulgi dla seniorów, weteranów czy osób niepełnosprawnych. W niektórych krajach, jak wspomniano, istnieją możliwości odroczenia podatku do czasu sprzedaży. Często pierwsze kilkadziesiąt tysięcy wartości jest zwolnione z opodatkowania( kwota wolna) – na wzór kwoty wolnej w PIT – aby drobni właściciele nie byli nadmiernie obciążeni. Takie instrumenty sugeruje zresztą OECD w odniesieniu do Polski – możliwość zróżnicowania stawek i wprowadzenia minimalnej krajowej stawki z prawem gmin do podwyższenia, stopniowe wprowadzanie, mechanizmy odroczeń i ulg. Można więc stwierdzić, że „ regulacje międzynarodowe” w zakresie opodatkowania nieruchomości cechuje duża różnorodność, ale i pewien wspólny mianownik: większość państw uznaje, że posiadanie wartościowego majątku nieruchomego powinno podlegać opodatkowaniu na rzecz wspólnoty, jednakże zakres i ciężar tego opodatkowania bywają limitowane względami społecznymi. Polska, dążąc do reformy, mogłaby wzorować się na wybranych elementach tych systemów, adaptując je do krajowych realiów.
Warto też nadmienić, że w Unii Europejskiej nie ma jednolitych regulacji nakazujących wprowadzenie podatku katastralnego – jest to domena suwerennych decyzji każdego państwa członkowskiego. Jednak w ramach semestru europejskiego( corocznej oceny polityki gospodarczej krajów UE) Komisja Europejska również zalecała Polsce zwiększenie opodatkowania majątku kosztem opodatkowania pracy, co zbiega się z wnioskami OECD / MFW. Mamy tu zatem do czynienia bardziej z miękką presją harmonizacyjną niż z twardym wymogiem prawnym. Nie ulega wątpliwości, że jeśli Polska pozostanie na obecnej ścieżce, będzie jednym z nielicznych krajów bez efektywnego katastru, co może być postrzegane jako odstępstwo od standardów organizacji międzynarodowych. To z kolei oznacza utrzymującą się presję zewnętrzną na zmianę – polski ustawodawca prędzej czy później będzie musiał odnieść się do tych rekomendacji, nawet jeśli nie zamierza ich wdrożyć.
Podatek katastralny w Polsce – podsumowanie
Podatek katastralny w Polsce pozostaje na razie koncepcją teoretyczną, dyskutowaną
118 # 3 lipiec 2025