PRAWO I PODATKI
Najlepszym podejściem do kontroli podatkowej jest traktowanie jej nie jako zagrożenia, ale jako sytuacji, do której można się przygotować. Firmy regularnie przeprowadzające audyty podatkowe są w stanie wcześniej wykryć nieprawidłowości i je skorygować, zanim zrobi to urząd.
nagrywać czynności czy żądać dostępu do systemów informatycznych.
Po zakończeniu kontroli sporządzany jest protokół, który zawiera wszystkie ustalenia i wnioski. Podatnik ma 14 dni na zgłoszenie uwag, przedstawienie dowodów lub sprostowanie informacji. Brak korekty może skutkować wszczęciem postępowania podatkowego, które z reguły kończy się decyzją finansową i dodatkowymi należnościami. Co ważne – urząd może już w trakcie kontroli zabezpieczyć swoje roszczenia, np. blokując firmowe rachunki bankowe czy zajmując majątek.
Konsekwencje błędów – kary, sankcje i odpowiedzialność
Kontrola, która wykazuje poważniejsze uchybienia, może skutkować dotkliwymi konsekwencjami finansowymi. Sankcje podatkowe sięgają nawet 100 % wartości zakwestionowanego podatku – szczególnie w przypadkach, gdy rozliczono faktury wystawione przez nieistniejący podmiot. W praktyce dochodzi do sytuacji, gdzie po raz pierwszy zapłaciliśmy dostawcy, potem organ kwestionuje nasze prawo do odliczenia kwoty VAT z takiej faktury oraz może zażądać dodatkowe zobowiązania w wysokości 100 %.
Nie kończy się jednak tylko na pieniądzach. W przypadku poważnych zarzutów organy skarbowe często kierują sprawę do postępowania karno-skarbowego. Przedsiębiorca może zostać ukarany grzywną, a w ekstremalnych przypadkach odpowiadać karnie.
Co gorsza, nawet rzetelne firmy bywają ofiarami sytuacji, w których nieświadomie kupiły towar od nieuczciwego dostawcy. Nawet jeśli transakcja została zrealizowana i opłacona, fiskus może uznać ją za nieprawidłową i zażądać zwrotu VAT wraz z odsetkami. W takiej sytuacji firma nie tylko traci pieniądze, ale i może zostać wciągnięta w procedurę karną jako „ uczestnik schematu nieprawidłowości”.
Prawa i obowiązki kontrolowanego
Podczas kontroli podatkowej przedsiębiorca ma określone obowiązki – musi udostępnić dokumentację, zapewnić dostęp do pomieszczeń, sprzętu oraz systemów księgowych. Dobrze jest zorganizować przestrzeń, w której urzędnicy będą mogli spokojnie pracować – osobne biurko, komputer z dostępem do plików czy segregatory z dokumentami.
62 # 3 lipiec 2025